Xalıqtı dizimge alıw ilajı, bul keń qamrawlı uzaq múddet talap qılatuǵın ilaj esaplanıp, xalıq tuwrısında demografiyalıq, social-ekonomikalıq maǵlıwmatlardı óz ishine aladı.
Yaǵnıy bir sóz benen aytqanda, xalıqtı dizimge alıw – bul mámleket xalqınıń belgili bir waqıttaǵı «fotosúwret»in alıw imkanın beriwshi ulıwma mámleketlik dárejesindegi keń kѳlemli ilaj bolıp, xalıq haqqındaǵı isenimli xabar deregi esaplanadı.
Xalıqtı dizimge alıw 3 basqıshta ámelge asırıladı;
Birinshi basqıshta (3 jılǵa shekem bolǵan múddet) tѳmendegi jumıslar ámelge asırıladı:
xalıqtı dizimge alıw ilajın ѳtkeriwdi shѳlkemlestiriw, ѳtkeriw qaǵıydaları, metodikalıq tiykarları hám qarjılandırıw dereklerin anıqlaw máselelerin tártipke salıwshı normativ-huqıqıy hújjetler tayarlanadı;
hár bir dizimge alıwshılardı ѳz aymaǵı boyınsha kartalar menen támiyinlenedi;
elatlı punktlerindegi úylerdiń dizimin dúziw hám xalıqtı dizimge alıw ilajın ѳtkeriwdiń shѳlkemlestiriw rejesi dúziledi;
hár bir xojalıq nomerleniwi hám kѳsheler atamaları qoyılıw jumısları ámelge asırıladı;
xalıqqa, xalıqtı dizimge alıwdıń maqseti hám wazıypaları boyınsha úgit násiyat jumısları alıp barıladı.
dizimge alıw anketaları hám basqa hújjetler baspadan shıǵarılıp, orınlarda qánigelerge jetkeriledi;
dizimge alıw uchastkaların imarat, transport hám baylanıs quralları menen támiyinlew jumısları shѳlkemlestiriledi;
dizimge alıw ilajında qatnasıwshı waqtınshalıq xızmetkerler oqıtılıp, olar zárúr bolǵan qurallar menen támiyinlenedi;
Ekinshi basqıshta (10 kúnnen 60 kúnge shekem bolǵan dáwir) tikkeley xalıqtı dizimge alıw ilajın ѳtkeriw jumısları ámelge asırıladı, yaǵnıy xalıq haqqındaǵı maǵlıwmatlar jıynaladı, baqlaw tekseriwi ѳtkeriledi hám xalıqtı dizimge alıw ilajı materialları qayta islew ushın qániygelesken strukturalarǵa usınıladı.
Úshinshi basqıshta (2 jıldan 3 jılǵa shekemgi bolǵan dáwir) tѳmendegiler ámelge asırıladı:
xalıqtı dizimge alıw ilajınıń dáslepki materialları maǵlıwmatlardı qayta islew boyınsha qániygelesken strukturalar tárepinen qabıl etip alınadı;
xalıqtı dizimge alıw ilajı materialların avtomatlastırılǵan sistemada qayta islewge tayarlanadı;
dáslepki maǵlıwmatlardı kiritiw, kodlastırıw, baqlaw hám tuwrılaw jumısları ámelge asırıladı;
xalıqtı dizimge alıw boyınsha dáslepki nátiyjeler alınadı;
xalıqtı dizimge alıw ilajı nátiyjelerin járiyalaw hám olardı tarqatıw jumısları ámelge asırıladı.
Kegeyli rayoni Statistika bólimi M.Bekmuratov
